Συνδρόµο  Πολυκυστικών Ωοθηκών

αποτελεί το συχνότερο ενδοκρινολογικό πρόβληµα στη γυναικολογική πρακτική.Eίναι µια οντότητα µε πολλαπλές διαφορετικές κλινικές εκφράσεις, όπως διαταραχές του εµµηνορρυσιακού κύκλου, υπογονιµοτητα και δερµατικές εκδηλώσεις του συνδρόµου.

Τα διαγνωστικά κριτήρια του Συνδρόµου των Πολυκυστικών Ωοθηκών (ΣΠΩ) προϋποθέτουν την ανεύρεση οποιωνδήποτε 2 από τα παρακάτω 3  κριτήρια: αραιοµηνόρροια -αµηνόρροια λόγω χρόνιας ανωοθυλακιορρηξίας, κλινική – βιοχηµική υπερανδρογοναιµία, πολυκυστική ηχοµορφολογία των ωοθηκών.

Ταυτόχρονα πρέπει να  αποκλεισθούν παθολογικές  καταστάσεις όπως  υπερπρολακτι-

ναιµία, συγγενής υπερπλασία επινεφριδίων , σύνδροµο Cushing, ανδρογονοεκκριτικό Νεόπλασµα, Σύνδροµο HAIRAN (hyperandrogenic insulin-resistant acanthosis nigricans)

 

Κλινικά συμπτώματα

Η έναρξη των κλινικών σηµείων του Συνδρόµου  Πολυκυστικών Ωοθηκών προσδιορίζεται συνήθως κατά την περίοδο της εµµηναρχής χωρίς να αποκλείεται και η µεταγενέστερη εµφάνισή τους, συνήθως λόγω περιβαλλοντικών µεταβολών όπως και της αύξησης του σωµατικού βάρους.

Διαταραχές κύκλου

Οι γυναίκες µε Συνδρόµου  Πολυκυστικών Ωοθηκών παρουσιάζουν διαταραχή στην έκκριση των γοναδοτροφινών .Η χρόνια ανωοθυλακιορρηξία συνήθως εκδηλώνεται µε αραιοµηνόρροια ή µε αµηνόρροια. Η ανωοθυλακιορρηξία µπορεί επίσης να εκδηλωθεί µε δυσλειτουργική αιµορραγία της µήτρας.

Δερµατικές εκδηλώσεις

Οφείλονται κυρίως στην υπερανδρογοναιµία που είναι υπεύθυνη για μία σειρά συμπτωμάτων όπως : η σµηγµατόρροια, ο δασυτριχισµός, η ακµή και η ανδρικού τύπου αλωπεκία. Η µελανίζουσα ακάνθωση αποτελεί δερµατική εκδήλωση της υπερινσουλιναιµίας

Αντίσταση στην Ινσουλίνη, Υπερινσουλιναιµία, Παχυσαρκία

Το σύνδροµο πολυκυστικών ωοθηκών  χαρακτηρίζεται επίσης από την αντίσταση στην ινσουλίνη και την επακόλουθη υπερινσουλιναιµία, η οποία µε τη σειρά της επιτείνει την υπερανδρογοναιµία

 

Θεραπευτική Αντιµετώπιση

Σκοπός είναι διόρθωση των αναπαραγωγικών (ανωοθυλακιορρηξία), ενδοκρινολογικών (υπερανδρογοναιµία) και µεταβολικών (αντίσταση στην ινσουλίνη, υπερινσουλιναιµία, δυσλιπιδαιµία) ανωµαλιών του συνδρόµου.

Στη θεραπευτική αντιµετώπιση του συνδρόµου αποτελεί η απώλεια βάρους µέσω αύξησης της σωµατικής δραστηριότητας (γυµναστική) ειδικά σε εκείνες τις γυναίκες µε κεντρικού τύπου (σπλαχνική) παχυσαρκία. οδηγεί σε µία σειρά ορµονικών και µεταβολικών αλλαγών σε πάσχουσες µε αµηνόρροια και υπερανδρογοναιµία

 

Διαταραχές κύκλου

Η χρόνια ανωοθυλακιορρηξία σχετίζεται µε αυξηµένο κίνδυνο για υπερπλασία ενδοµητρίου µε ή χωρίς ατυπία και καρκίνο του ενδοµητρίου. Πρέπει  να εκτελείται διαγνωστική απόξεση στις ασθενείς που έμφανίζουν αµηνόρροια µεγαλύτερη ή ίση µε ένα έτος.

Η υπερπλασία του ενδοµητρίου µπορεί να αποφευχθεί µε την κυκλική χορήγηση προγεσταγόνων ή από του στόµατος αντισυλληπτικών δισκίων, τα οποία καταστέλλουν την παραγωγή ωοθηκικής και επινεφριδιακής προέλευσης ανδρογόνων. Αναστέλλουν την δράση της 5α – αναγωγάσης (µέσω του προγεσταγόνου) και άρα τη µετατροπή της Τεστοστερόνης στη δραστική διυδροτεστοστερόνη (DHT). Επίσης µέσω του όιστρογόνου διεγείρουν την ηπατική παραγωγή SHBG που δεσµεύει την Τεστοστερόνη.

Εναλλακτική θεραπευτική προσέγγιση στη θεραπεία της αραιο-αµηνόρροιας αποτελεί η µετφορµίνη, ένα διγουανίδιο που µειώνει την ηπατική παραγωγή γλυκόζη ς και αυξάνει  την περιφερική χρήση της, µε αποτέλεσµα τη µείωση των επιπέδων της στο αίµα. Η µετφορµίνη και οι θειαζολιδινεδιόνες ανήκουν στην κατηγορία των ευαισθητοποιητών της ινσουλίνης και έχει απο- δειχθεί ότι αυξάνουν τη συχνότητα ωοθυλακιορρηξίας ιδιαίτερα  σε παχύσαρκες γυναίκες.

 

Δερµατικές εκδηλώσεις

Δεν αποτελούν µεµονωµένα χαρακτηριστικά του συνδρόµου αλλά υπάγονται στην αλυσίδα των αναπαραγωγικών, µεταβολικών και βιοµετρικών εκτροπών του συνδρόµου.

Η απώλεια βάρους, οι αλλαγές στις καθηµερινές συνήθειες και η αύξηση της σωµατικής δραστηριότητας πρέπει να αποτελούν τις πρώτες συµβουλές για κάθε γυναίκα µε δερµατολογικές εκδηλώσεις της υπερανδρογοναιµίας .

Ενα τριφασικό αντισυλληπτικό µε γεστοδένη είναι καλά ανεκτό και επιφέρει βελτίωση της ακµής µε παράλληλη µείωση των κυκλοφορούντων ανδρογόνων.

Μετφορμίνη  χρησιμοποιείται αρκετές φορές επικουρικά ,λόγω της επίδρασης  της υπερινσουλιναιμίας στο ωοθυκικό μειώνει  την παραγωγή ανδρογόνων.

Αντιανδρογόνα, δρούν είτε ανταγωνιζόμενα τον υποδοχέα των ανδρογόνων όπως η Φλουταμίδη , οπου αυξάνει  το μεταβολισμό των ανδρογόνων σε ανενεργείς μορφές και καταστέλει την επινεφριδιακή στεροειδογένεση.Χορηγούμενη σε υψηλές δόσεις επαναφέρει την κατά ωσεις εκκριση της GnRH.Μπορεί να προκαλέσει  ηπατοξικότα.